Hierdie week praat ons oor 2 van die 4 tipes voedsel-besmetting nl. Chemiese besmetting en Mikrobiese besmetting.
Net om die geheue te verfris: Die vier tipes besmetting kan in vier hooftipes gekategoriseer word: chemies, mikrobies, fisies en allergene.
Elke tipe bied unieke uitdagings en vereis spesifieke voorkomende maatreëls om risiko’s te verminder.Chemiese kontaminasie van voedsel verwys na die teenwoordigheid van skadelike stowwe of chemiese kontaminante in voedsel wat nadelige gesondheids-effekte kan veroorsaak wanneer dit verbruik word. Hierdie kontaminante kan voedsel in verskeie stadiums binnedring, insluitend produksie, verwerking, berging of voorbereiding.Wat word bedoel met die term chemiese voedsel-besmetting?
Chemiese voedselbesmetting vind plaas wanneer skadelike stowwe, soos plaagdoders, skoonmaakmiddels of gifstowwe, die kos besoedel.
Hierdie kontaminasie kan gebeur as gevolg van onbehoorlike hantering, berging of die gebruik van besmette toerusting tydens voedselproduksie of voorbereiding.

Wat veroorsaak chemiese besoedeling van voedsel?
Chemiese kontaminasie kan weens verskeie redes voorkom, insluitend die gebruik van plaagdoders of kunsmis wat skadelike chemikalieë bevat tydens boerdery, onvoldoende skoonmaak van voedselverwerkingstoerusting, toevallige mors of kruisbesmetting met chemikalieë, en onbehoorlike berging van chemikalieë naby voedselprodukte.

Hoe om chemiese voedselbesmetting te voorkom?
Om chemiese kontaminasie te voorkom, vereis streng nakoming van veiligheids-protokolle en beste praktyke. Sommige voorkomende maatreëls sluit in om goedgekeurde plaagdoders en kunsmis te gebruik, behoorlike skoonmaak- en sanitasieprosedures te volg, chemikalieë in aangewese gebiede weg van voedsel te berg en gereeld toerusting vir lekkasies of skade te inspekteer.

Mikrobiese kontaminasie van voedsel:
Mikrobiese kontaminasie verwys na die teenwoordigheid van skadelike mikroörganismes, soos bakterieë, virusse of parasiete, in voedsel. Hierdie biologiese kontaminante of mikroörganismes kan vinnig vermeerder onder gunstige toestande (hitte, vog en voeding) en veroorsaak voedselgedraagde siektes of voedselvergiftiging, wanneer dit verteer word.

Wat word bedoel met die term mikrobiese voedselbesmetting?
Mikrobiese voedselbesmetting vind plaas wanneer skadelike mikroörganismes of bakterieë in voedsel inkom en vermeerder, wat ‘n risiko vir verbruikers se gesondheid inhou. Hierdie mikroörganismes of bakterieë kan uit verskeie bronne kom, insluitend menslike kontak, besmette -water, -grond of -bestanddele.

Wat veroorsaak mikrobiese kontaminasie van voedsel?
Mikrobiese kontaminasie kan voorkom as gevolg van verskeie faktore, soos onbehoorlike hantering (vuil hande, kruisbesmetting, onkunde) of berging van voedsel (temperatuur, bedekking van voedsel, onkunde) onvoldoende kooktemperature (nie gaar vleis), swak persoonlike higiënepraktyke, besmette water of ys, en kruiskontaminasie tussen rou en gekookte voedsel.
Daar is baie maniere waarop hierdie besoedeling voorkom kan word, maar sommige van die algemeenste sluit in:
• Om pluimvee en vleis nie reg gaar te maak nie, wat daartoe lei dat ‘n bakterie genaamd campylobacter voorkom en vinnig versprei. (Rooivleis bo 65°C en vis, hoender en vark bo 75°C)
• Onbehoorlike grootmaak en slag van vee, wat tot gevolg het dat salmonella na voedselitems oorgedra word.
• Onbehoorlike berging van rou vleis en groente by gevaarsone-temperature (9-64⁰C).
• Plae soos vliëe en brommer die kombuis wat op gekookte en rou kosse sit en kruisbesmetting (bv groente vir slaai word op n snyplank bewerk wat vroeër rou vark opgehad het en is nie skoongemaak tussen take nie)
• Verouderde kosse (kos word op die kas vergeet of in die yskas vergeet en lank na die produk sy gesonde rakleeftyd oorskrei het, bedien)

Hoe om mikrobiese voedselbesmetting te voorkom?
Die voorkoming van mikrobiese kontaminasie behels die implementering van robuuste voedselveiligheidspraktyke.

Sommige voorkomende maatreëls sluit in:
• Die handhawing van behoorlike higiëne en handewaspraktyke(elke 20 min of tussen take),
• die gebruik van skoon water en ys,
• die berging van kos by gepaste temperature (0-5⁰C vir yskaste, -18 tot – 23⁰C vir Vrieskaste die •       skeiding van rou en gekookte kosse, en
• die versekering van deeglike gaarmaak van voedsel met termometer.
• Die deeglike monitering van yskas en vrieskastemperature
• Goeie gewoontes mbt. voorraad rotasie (FIFO) “first in-first out” beginsel.
• vervaldatums op kos aangebring in stoorplekke.

Chemiese en Mikrobiese kontaminasie of besmetting gesels.
Hierdie week behandel ons Fisiese en Allergeniese kontaminasie.
Fisiese kontaminasie verwys na die teenwoordigheid van vreemde voorwerpe in voedsel wat skade kan veroorsaak as dit verteer word. Hierdie voorwerpe kan wissel van klein deeltjies tot groter stowwe en ‘n verstikkingsgevaar of fisiese besering vir verbruikers inhou.

Wat word bedoel met die term fisiese voedselbesmetting?
Fisiese voedselbesmetting vind plaas wanneer vreemde voorwerpe, soos glas, metaalfragmente, plastiek of hare, in voedsel teenwoordig is. Hierdie fisiese kontaminante kan per ongeluk die voedsel binnedring tydens verwerking, verpakking of vervoer.

Wat veroorsaak fisiese kontaminasie van voedsel?
Fisiese kontaminasie kan die gevolg wees van verskeie bronne, insluitend wanfunksionering van toerusting, onbehoorlike hantering of bergingspraktyke, onvoldoende gehaltebeheermaatreëls, of swak instandhouding van fasiliteite. Dit kan ook voorkom as vreemde voorwerpe per ongeluk ingebring word tydens die verwerking of verpakking van voedsel.

Hoe om fisiese voedselbesmetting te voorkom?
Om fisiese voedselbesmetting te voorkom, vereis streng gehaltebeheermaatreëls en nakoming van veiligheidsprotokolle. Sommige voorkomende maatreëls sluit in die implementering van behoorlike skoonmaakprosedures, die uitvoer van gereelde instandhouding van toerusting, die gebruik van metaalverklikkers of siwwe om kontaminante op te spoor en te verwyder, en opleiding van personeel om enige potensiële bronne van fisiese kontaminante te identifiseer en aan te meld.

Allergene kontaminasie van voedsel.
Allergene kontaminasie verwys na die teenwoordigheid van allergene in voedsel wat allergiese reaksies in vatbare individue kan veroorsaak. Allergene is stowwe of kontaminante wat ‘n immuunrespons in sekere individue veroorsaak, wat lei tot ligte tot ernstige allergiese simptome.

Wat word bedoel met die term allergene voedselbesmetting?
Allergene voedselbesmetting vind plaas wanneer voedsel wat allergene bevat met ander voedselprodukte in aanraking kom, wat tot kruisbesmetting lei. Selfs spoorhoeveelhede allergene kan allergiese reaksies by sensitiewe individue veroorsaak.

Wat veroorsaak allergene kontaminasie van voedsel?
Allergene kontaminasie kan langs die voedselproduksieketting plaasvind of as gevolg van onbehoorlike hantering of bergingspraktyke, gedeelde toerusting of gereedskap, onvoldoende skoonmaakprosedures en die teenwoordigheid van onverklaarde allergene in voedselbestanddele of bymiddels.
Daar is talle verskillende allergieë daar buite, maar die regering vereis dat besighede 14 bekende allergene verklaar wanneer hulle kos voorberei. Vir individue kan die gebruik van enige van hierdie allergene kontaminante lei tot ernstige siektes of reaksies wat in sommige gevalle dodelik kan wees
Die 14 allergene is:

• seldery
• graan wat gluten bevat (soos koring, gars en hawer)
• skaaldiere (soos garnale, krappe en kreef)
• eiers
• vis
• lupiene
• melk
• weekdiere (soos mossels en oesters)
• mosterd
• grondboontjies
• sesam
• sojabone
• swaeldioksied en sulfiete (indien die swaeldioksied en sulfiete teen ‘n konsentrasie van meer as tien dele per miljoen is)
• boomneute (soos amandels, haselneute, okkerneute, brasilneute, kasjoeneute, pekanneute, pistache en Makadamia neute)

Hoe om allergene voedselbesmetting te voorkom?
Die voorkoming van allergene voedselbesmetting behels streng allergeen-bestuurspraktyke en duidelike etikettering van voedselprodukte. Sommige voorkomende maatreëls sluit in die afskeiding van allergene bestanddele, die gebruik van aparte gereedskap en toerusting vir allergeenvrye produkte, die implementering van deeglike skoonmaakprosedures, behoorlike etikettering van allergene bestanddele en die verskaffing van behoorlike opleiding aan personeel oor allergeenbeheer.

Die afgelope drie weke het ons gesels oor al die tipes voedsel besmettings. Die week gesels ons oor die gevolge van voedsel besmetting.
Gevolge van kontaminasie:
Voedselbesmetting kan ‘n aantal gevolge op ons gesondheid en voedselveiligheid hê. Besoedeling kan lei tot voedsel-gedraagde siektes, voedselveiligheidsrisiko’s en selfs die dood in sommige gevalle. Dit is belangrik om bewus te wees van hierdie gevolge en om stappe te neem om kontaminasie van voedselprodukte te voorkom.

Die mees algemene tipe voedselbesmetting, mikrobiese kontaminasie, wat deur gevaarlike organismes soos virusse en swamme veroorsaak word, kan tot voedselgedraagde siektes lei.
Die mees algemene tipes voedselvergiftiging wat deur hierdie organismes veroorsaak word, sluit in salmonella, listeria en E. coli.
Simptome van biologiese kontaminasie kan braking, abdominale krampe, diarree, koors en dehidrasie insluit.
Chemiese besoedeling kan afkomstig wees van plaagdoders, onkruiddoders, skoonmaakmiddels en ander chemikalieë wat moontlik op of naby die kos gebruik is.
Hierdie tipe besmetting kan lei tot siekte, naarheid, braking, buikpyn, allergiese reaksies, hoofpyne en ander gesondheidsprobleme.
Giftige metaalbesoedeling kan ook voorkom wanneer metale soos lood, kwik, kadmium en arseen in voedselprodukte teenwoordig is.
Hierdie tipe kontaminasie kan lei tot siekte en skade aan die senuweestelsel, brein, niere, lewer en hart.
Simptome van metaalvergiftiging kan bewing, verwarring, hallusinasies en selfs die dood insluit.

Dit is belangrik om bewus te wees van die gevolge van voedselbesoedeling en om stappe te neem om te verseker dat voedsel veilig deur voedselhanteerders geberg en voorberei word.
Dit sluit in om hande en oppervlaktes deeglik te was en saniteer, kos tot die regte temperatuur gaar te maak en kruisbesmetting te vermy. Behoorlike voedselveiligheidspraktyke kan help om die kans op kontaminasie te verminder en mense teen die negatiewe gevolge daarvan te beskerm.

Gevolgtrekking oor voedselbesmetting:
Ten slotte, om die vier tipes voedselbesmetting te verstaan ​​- chemies, mikrobies, fisies en allergene – is noodsaaklik vir die handhawing van voedselveiligheidstandaarde en die beskerming van verbruikersgesondheid.
Voedselbesmetting kan ernstige gevolge hê, wat wissel van voedselgedraagde siektes en allergieë tot ernstige langtermyn-gesondheidseffekte en selfs die dood in sommige gevalle.
Elke tipe kontaminasie vereis spesifieke voorkomende maatreëls, soos behoorlike hantering, berging, skoonmaak en etiketteringspraktyke. Dit is noodsaaklik vir individue en voedselhanteerders om bewus te wees van die risiko’s en proaktiewe stappe te neem om kontaminasie te voorkom, insluitend die rapportering van enige vermoedelike voorvalle by die betrokke owerhede.
Deur voedselveiligheidskennis te verbeter en beste praktyke te implementeer, kan ons bydra tot die handhawing van hoë standaarde van voedselveiligheid en die beveiliging van openbare gesondheid.
Volgende week begin ons met praktiese metodes om voedselveiligheid te implimenteer.